KEBUDAYAAN MASYARAKAT MALAYSIA

Malaysia terdiri daripada pelbagai kaum etnik yang mempunyai ciri-ciri budaya tersendiri yang unik dan istimewa. Tahukah anda bahawa terdapat kira-kira 80 etnik di Malaysia termasuk 3 etnik terbesar iaitu kaum Melayu,Cina dan India? Apakah keistimewaan budaya disebalik etnik-etnik tersebut? Mari kita bersama-sama merungkapnya.

 

Masyarakat terbesar di Malaysia ialah kaum Melayu. Mereka betutur menggunakan bahasa Melayu, beragama Islam dan mengamalkan tradisi dan adat istiadat Melayu. Dari sudut sejarah, rumpun Melayu meliputi penduduk yang mendiami Semenanjung Tanah Melayu dan gugusan Kepulauan Melayu. Masyarakat Melayu di Malaysia boleh dibahagikan kepada tiga kumpulan yang berbeza iaitu anak Jati,anak dagang dan peranakan.

Budaya Orang Melayu Malaysia

Pakaian Tradisional

Masyarakat Melayu di Malaysia mempunyai pelbagai jenis pakaian tradisional yang telah pun dipakai sebelum zaman Kesultanan Melayu Melaka lagi. Semua pakaian ini masih lagi mengekalkan ciri-ciri keasliannya seperti mana ia mula dipakai pada zaman dahulu. Ada antara pakaian tersebut mendapat pengaruh daripada budaya bangsa asing seperti Arab, Cina, India dan juga dari Kepulauan Indonesia. Berikut ialah senarai pakaian tradisional Melayu di Malaysia :

BAJU KURUNG

BAJU KEBAYA

BAJU MELAYU

Alat Muzik Tradisional

Antara alat muzik tradisional bagi masyarakat Melayu di Malaysia adalah seperti Serunai, Geduk, Gedumbak, Canang, Kesi, Tetawak, Kecerek, Gendang Sembilan, seruling dan sebagainya.

Makanan Tradisi

Makanan tradisi masyarakat Melayu di Malaysia adalah seperti Nasi Lemak, Nasi Kerabu, Nasi Dagang, Nasi Kandar, Nasi Tumpang, Nasi Campur Berlauk, Nasi Ulam, Nasi Tomato, Keropok Lekor, Keropok Gote, Keropok Keping, Budu, Sata, Tempoyak, Otak-otak, Sate, Roti Jala, Lontong, Pecal, Burasak, Ketupat, Lemang, Wajik, Dodol, Belacan dan sebagainya.

Teater Tradisional

Kesenian teater tradisional merupakan sebahagian daripada budaya masyarakat Melayu di Malaysia. Wayang Kulit Siam merupakan sejenis wayang kulit yang berasal dari negeri Kelantan. Kesenian ini dahulunya sangat terkenal di negeri Kelantan, Terengganu, Pahang, Kedah, Perak dan Patani. Ia juga merupakan jenis wayang kulit yang paling terkenal di Malaysia sejak dahulu hingga ke hari ini.

Makyong ialah sejenis teater tradisional yang dipercayai berasal dari daerah Besut, Terengganu. Dari daerah tersebut, kesenian ini telah berkembang ke negeri Kelantan, Patani, Kedah dan Perlis. Makyong adalah antara teater tradisional tertua di Malaysia dan sering dikaitkan dengan kepercayaan animisme Melayu.

Mek Mulung ialah sejenis teater tradisional yang berasal dari Kampung Wang Tepus di Jitra, Kedah. Kesenian ini dikatakan dicipta oleh seorang puteri kepada Raja Ligor yang telah buang negeri oleh ayahandanya. Kesenian ini hanya boleh ditemui di negeri Kedah sahaja dan kini diancam kepupusan.

Perayaan

Pada tanggal 1 Syawal tahun Hijrah, seluruh masyarakat Islam di dunia akan menyambut Hari RayaAidilfitri. Di Malaysia, sambutan hari raya ini disebut juga sebagai Hari Raya Puasa setelah menghabiskan kewajipan puasa pada bulan Ramadan.

 HARI RAYA AIDILFITRI

Hari Raya Aidiladha atau juga disebut Hari Raya Korban dan Hari Raya Haji merupakan perayaan Agama yang disambut oleh seluruh umat Islam di dunia. 

 HARI RAYA HAJI

Masyarakat kaum Cina adalah warganegara Malaysia yang berketurunan Bangsa Han. Mereka merupakan kumpulan etnik kedua terbesar di Malaysia selepas kaum Melayu dan kebanyakan mereka adalah keturunan pendatang berbangsa Han yang datang ke Tanah Melayu semasa pemerintahan Dinasti Ming sekitar abad ke-15, Dinasti Qing dan Republik China

Budaya Orang Cina Malaysia

Pakaian Tradisional

Samfoo membawa maksud 'baju dan seluar' dalam bahasa dialek Kantonis. Hanfoo pula merupakan pakaian tradisional kaum cina yang asal. Kedua-dua pakaian ini merupakan pakaian bagi lelaki. Pakaian bagi wanita pula adalah cheongsam.

 Samfoo

Hanfoo

Cheongsam

Alat Muzik Tradisional

Bo yang juga dikenali sebagai Po adalah sejenis alat muzik yang diklasifikasikan dalam  kumpulan Idiofon.Masyarakat Cina biasanya menganggap bunyi yang kuat sebagai baik sepertimana amalan mereka membakar mercun untuk menghalau hantu.

     

Ching dan Chap adalah alat muzik dalam kategori Idiofon.

Alat ini dibuat serupa dan digunakan secara berpasangan.Alat muzik dalam keluarga simbal berbentuk bulat dan berlekuk di bahagian tengah seperti cawan

 

Erhu dikategorikan sebagai alat Kordofon.Ia merupakan sejenis alat muzik gesekan bertali dua.Erhu adalah di antara alat muzik paling popular dalam keluarga Hu-qin di China.

Liu Qin adalah alat muzik dalam kategori Kordofon.Ia merupakan alat muzik bertali yang dipetik seperti Pipa kecuali ia bersaiz lebih kecil dan bunyi seperti sebuah Mandolin.

Pipa dikategorikan sebagai alat muzik Kordofon.Ia merupakan alat muzik yang paling simbolik dan terkenal dalam Orkestra Cina.Sejarahnya bermula sejak lebih 2000 tahun dahulu. Rakyat bermain alat ini untuk mengatasi perasaan marah mereka kerana terpaksa membina Tembok Besar.

Makanan Tradisional

1. bak kut the 

2.lok lok 

3.kuih bakul 

4.Jiaozi 

5.Kuih Bulan 

6.Peng Bing 

7.Guang Bing 

PERAYAAN ORANG CINA

   Perayaan ini disambut secara besar-besaran oleh masyarakat Cina di Malaysia yangmenandakan kedatangan tahun baru menurut kalender mereka. Orang Cina percaya ada 12 binatang yang menaungi kalender mereka iaitu tikus , lembu,harimau, arnab, naga, ular, kuda, kambing, monyet, ayam jantan, anjing dan babi.

    Pada malam Tahun Baru semua ahli keluarga berkumpul untuk mengeratkan perhubungan sesama keluarga. Pemberian ‘angpau’ juga dilakukan oleh mereka yang sudah berumahtangga.Perayaan Chap Goh Mei diadakan sebagai penutup perayaan Tahun Baru 

Cina

 TAHUN BARU CINA

      Lima belas hari selepas Tahun Baru Cina merupakan hari Chap Goh Mei disambut sebagaimenandakan berakhirnya perayaan Tahun Baru Cina. Pesta Chap Goh Mei disambut dengan mengadakan upucara sembahyang secara besar-besaran,di mana colok besar akan dibakar dan juga diadakan makan besar bersama keluarga. Bunga apidibakar dan tanglung dinyalakan bagi meraikan Chap Goh Mei.
    Chap Goh Mei juga dianggap sebagai malam mencari pasangan di mana para gadis akanberpakaian serba indah dan mengunjungi kuil untuk berdoa agar mendapat pasangan yangsecucuk.
    Terdapat juga amalan melontar buah limau ke dalam laut atau sungai dengan doa untukmendapat pasangan. Buah limau yang basah membawa pesanan agar mereka mendapatpasangan yang sesuai.
    Persembahan kebudayaan Cina akan diadakan pada waktu malam bagi menandakan perayaanChap Goh Mei seperti perarakan tanglung, tarian naga atau singa, dan mengimbang benderabesar "Chingay".

 HARI CHAP GOH MEI

    Perayaan Kuih Bulan merupakan perayaan menyambut kemenangan orang Cina 

menumpaskanpenjajah Mongol pada akhir Dinasti Yuan (120 Sebelum Masihi - 1341 Masihi).

Perayaan Kuih Bulan disambut pada hari kelimabelas pada bulan kelapan pada kalender

Cina iaitu pada akhir bulan Ogos atau awal bulan September. Perayaan Kuih Bulan 

disambut denganperarakan tanglung pada malam perayaan. Salah satu hidangan istimewa

 pada perayaan Kuih Bulan merupakan Kuih Bulan itu sendiri. 

    Kuih Bulan itu diperbuat daripada adunan manis yang berinti kacang merah, atau adunan

biji teratai,atau kuning telur masin. Menurut tradisi, pesanan untuk memberontak telah 

disebarkanmelalui surat yang diletakkan di dalam Kuih Bulan yang akhirnya berjaya 

menjatuhkan Dinasti Mongol.

    Terdapat juga tradisi yang menyatakan Kuih Bulan dibuat sebagai persembahan 

kepada DewaDapur. Dewa Dapur yang makan Kuih Bulan tidak dapat menyampaikan

laporan buruk kepada Maharaja Syurga disebabkan mulutnya terkunci oleh Kuih Bulan 

yang manis itu.

PERAYAAN KUIH BULAN  

Budaya Orang India Malaysia

Kumpulan etnik terkecil antara tiga kumpulan etnik utama di negara ini, kaum India merangkumi 

10 peratus populasi.Seperti masyarakat lain, masyarakat India juga kaya dengan ciri-ciri kebudayaan mereka dan masih mengekalkan kebudayaan tersebut sehingga kini. Adat resam yang diamalkan oleh masyarakat India mempunyai banyak persamaan dengan kebudayaan masyarakat Melayu. Ini jelas terlihat dalam aspek kelahiran dan perkahwinan. Masyarakat India terdiri daripada pelbagai suku kaum, justeru itu maklumat berikut hanya memaparkan adat resam masyarakat India secara umum.

Pakaian Tradisional

    Sari merupakan pakaian tenunan khas yang dipakai oleh semua kalangan orang India. Sari diubahsuai untuk menjadi pakaian kepada golongan kanak-kanak dan remaja. Sari juga dipakai mengikut kehendak dan ia dapat menunjukkan kumpulan keturunan seseorang wanita India.

 

   Dhoti merupakan pakaian tradisional orang lelaki dalam kaum India. Dhoti juga merupakan hasil tenunan yang ditenun menggunakan benang kapas ( Cotton ) dan ada juga dhoti yang ditenun khas dengan benang silk. Pemakaian dhoti juga mempunyai pelbagai cara. Gambar diatas adalah beberapa contoh pemakaian dhoti.

 Sari- pakaian wanita Orang India

Dhoti- pakaian Lelaki Orang India

Adat Valaikaappu (Adat sewaktu mengandung)

     Adat Valaikaappu  dilakukan ketika kandungan sulung wanita hamil menjangkau usia tujuh hingga sembilan bulan. Wanita hamil tersebut akan dipakaikan sebentuk gelang tangan baru yang dikenali sebagai Suulkaappu. Suul bermaksud `kandungan ibu” dan Kaappu pula bermaksud 'perlindungan'. Gelang ini dipakai bertujuan untuk melindungi bayi di dalam kandungan daripada kesukaran semasa bersalin. Gelang tangan yang dipakaikan dalam upacara ini terdiri daripada beberapa jenis iaitu gelang kaca, pancalogam dan emas mengikut kemampuan masing-masing. Setelah anak dilahirkan, gelang tangan emas tersebut akan dileburkan untuk dibuat perhiasan bagi bayi tersebut dan akan dipakaikan pada hari pemberian nama kuih muih, buah-buahan dan bunga-bungaan.Pada hari upacara dilakukan, hadiah kepada wanita hamil tersebut yang dikenali sebagai ciir diatur ke dalam dulang yang mempunyai bilangan ganjil. 

   Hadiah ini termasuk barang kemas, sari, gelang tangan, serbuk kumkum, kunyit, buah-buahan, sirih pinang, sikat dan cermin serta pelbagai manisan. Hadiah di dalam dulang ini akan diletak di ruang tamu dan seterusnya upacara memandikan wanita hamil tersebut diadakan. Upacara ini juga dikenali sebagai mutugu niir (kulittal). Wanita hamil tersebut didudukkan di bilik mandi dan dimandikan dengan air seperti air susu, air kunyit, air kelapa muda, air mawar dan bunga-bungaan. Setelah mandi, wanita hamil tersebut akan dihias seperti pengantin dan seterusnya akan dikalungkan dengan kalungan bunga oleh suaminya. Wanita hamil tersebut dipakaikan dengan sari perkahwinan atau sari baru yang dibeli oleh ibu bapanya dan didudukkan di ruang tamu. Seterusnya lampu minyak kuttu vilakku dihidupkan sebagai memohon restu Tuhan dan sebagai memulakan upacara. Berbagai makanan juga disediakan khas bagi wanita hamil tersebut seperti pelbagai jenis nasi, kuih dan lain lain.

                              

    

       Hari Deepavali merupakan perayaan yang disambut oleh semua penganut yang beragama Hindu di seluruh dunia dan merupakan hari cuti di Malaysia.
Perkataan Deepavali merupakan gabungan perkataan "Dipa"yang beerti cahaya dan perkataan   

       "Gavali" yang beerti barisan. Perayaan Deepavali ini disambut pada hari ke 14 bulan Aipasi dalam kalender Tamil (antara bulan Oktober dan November) dan juga dikenali sebagai pesta cahaya.Menurut lagenda, Raja Naragasuri yang kejam dan selalu memeras rakyatnya,telah dikalahkan dan dibunuh oleh Maha Krishnan. Sebelum mati, Raja Naragasuri meminta semua manusia agar mereka merayai hari kemenangan itusebagai peringatan kepada yang mereka yang baik tentang godaan hantu dan syaitan, peringatan kepada mereka yang lupa agar berbuat baik dan menjauhi daripada membuat kejahatan sesama manusia.

 HARI DEEPAVALI   

     Hari Thaipusam merupakan satu perayaan yang disambut oleh masyarakatberagama Hindu di seluruh dunia. Perayaan ini bagi menghormati dewaHindu, iaitu Lord Murugan. Perayaan ini disambut pada bulan kesepuluhdalam kalendar Tamil yang dikenali juga sebagai bulan 'Thai'.
    Bagi penganut yang beragama Hindu, Thaipusam adalah hari untukmenghapuskan dosa-dosa dan bertaubat sepenuhnya akan kesalahan yang lepas.

 HARI THAIPUSAM